W ramach świadczonych usług psychoterapeutycznych wykorzystuję podejście określane jako terapia schematów.
Terapia schematów, nazywana często także terapią schematu, jest stosunkowo nowym podejściem psychoterapeutycznym, wywodzącym się z nurtu poznawczo-behawioralnego. Model ten jest jednak kreatywną i pragmatyczną próbą integracji psychoterapii poznawczo-behawioralnej z podejściem psychodynamicznym oraz psychoterapią Gestalt. Twórcy i praktycy terapii schematów starają się ze wszystkich tych nurtów czerpać to, co w procesie pracy z pacjentem sprawdza się jako najbardziej wartościowe i efektywne.
Terapia schematów sięga również do teorii przywiązania, autorstwa brytyjskiego psychoanalityka i psychiatry – Johna Bolby’ego. Koncepcja ta zakłada, że niespełnione, emocjonalne potrzeby dziecka zyskują negatywny wpływ na przebieg jego rozwoju.
Do podstawowych pojęć terapii schematów należą:
- Wczesne nieadaptacyjne schematy – są to nieprawidłowe i szkodliwe wzorce poznawczego i emocjonalnego funkcjonowania, wywierające negatywny wpływ na życie człowieka.
- Obszary schematów – dziecko ujawnia 6 zasadniczych kategorii potrzeb emocjonalnych:
– potrzebę kontaktu z innymi,
– potrzebę bezpieczeństwa,
– potrzebę autonomii,
– potrzebę poczucia własnej wartości,
– potrzebę autoekspresji,
– potrzebę realnych ograniczeń.
Jeśli potrzeby te nie są prawidłowo zaspokojone, dziecko tworzy nieprawidłowe schematy. - Style radzenia sobie – są to sposoby radzenia sobie z wytworzonymi schematami.
- Tryby – pojęcie trybu oznacza stan emocjonalny i sposób reagowania na konkretne sytuacje. Każde zdarzenie aktywuje pewien tryb, tryb zaś uruchamia schemat, w ramach którego następuje dana reakcja.
Zasadniczym celem terapii schematów jest umożliwienie pacjentowi zaspokajania potrzeb emocjonalnych.
Proces terapeutyczny obejmuje następujące kroki:
- powstrzymywanie błędnych stylów radzenia sobie
- modyfikacja schematów oraz dysfunkcyjnych trybów poprzez zaspokojenie emocjonalnych potrzeb klienta w relacji terapeutycznej i poza nią
- ustanowienie rozsądnych granic emocjonalnego reagowania w ramach trybów i schematów
- budowanie nowych, wartościowych i pozytywnych trybów i schematów
Jako doświadczony psycholog i psychoterapeuta pracujący w modelu poznawczo-behawioralnym z pełnym przekonaniem rekomenduję wykorzystanie terapii schematów w praktyce psychoterapeutycznej.